Yumurtlama Nasıl tespit edilir?

Y

umurtlama, oositin (yumurta hücresinir) yumurtalıktaki (over) folikülünden salınmasıdır. Yumurtlama gerçekleştiğinde yumurta hüvresi fallop tüplerinden biri tarafından alınır ve rahme doğru yol almaya başlar. Cinsel ilişki sırasında yardımsız gebe kalmanın gerçekleşmesi için, semen yumurtlama zamanına yakın bir zamanda vajinaya boşalmalı, içindeki sperm vajina ve servikal mukustan yüzerek servikal kanaldan yukarı rahme ve fallop tüpüne ulaşabilmeli ve burada yumurtaya tutunup onu dölleyebilmelidir. Döllenmiş yumurta (embriyo) birkaç gün fallop tüpünde kalır ve sonra rahme doğru yolculuğuna devam eder. Embriyo daha sonra endometriuma (rahim zarı) yerleşir ve burada büyür ve olgunlaşır. Ortalama bir gebelik süresi son adet döneminden sonra 40 hafta veya yumurtlamadan sonra 38 haftadır.

Yumurtlama, kanda luteinize edici hormon (LH) dalgalanmasıyla tetiklenir ve bu LH dalgalanmasının başlamasından yaklaşık 36 saat sonra gerçekleşir. Yumurta döllenir ve endometriuma yerleşirse, gebelik oluşur. Gebelik oluşmazsa, gebeliğe hazırlık olarak gelişen endometriyum adet akışı olarak dökülür.

Çeşitli sorunlar yumurtlamayı önleyebildiği, bozabildiği ve kısırlığa yol açabildiği için genellikle kadının yumurtlayıp yumurtlamadığını belirlemek gerekir. Yumurtlamayı tespit etmenin LH seviyelerini ölçmek için idrar test kitleri kullanmak, transvajinal ultrason yapılması, endometrial biyopsi yapılması, hormon seviyelerinin ölçmek için kan testleri yapılması ve bazal vücut sıcaklığı (BBT) çizelgesi tutulması gibi birkaç yol vardır.

Telefon uygulamaları özellikle düzenli adet gören kadınlarda doğru veri girişi yapılıyorsa doğurganlık penceresinin adet dönemleri arasında ne zaman olduğunu ve yumurtama dönemini tahmin etmek için yaygın olarak kullanılabilse de bu uygulamalar yumurtlamanın gerçekleşip gerçekleşmediğini kesin olarak test etmez.

Luteinize edici hormon (LH) seviyelerini ölçmek için idrar test kitleri

Eczanelerde çeşitli yumurtlama tahmin testleri mevcuttur. Bu kitler, idrardaki LH seviyesindeki değişiklikleri gösteren test şeritleri kullanır. LH dalgalanması meydana geldikten sonra, yumurtlama genellikle 12 ila 36 saat içinde gerçekleşir. İdrar testi genellikle beklenen yumurtlama gününden iki gün önce başlar. 28 günlük döngülerde, yumurtlama genellikle 13 ila 15. günlerde gerçekleşir. Düzensiz adet döngülerinde, idrar testi mümkün olan en erken ve en geç yumurtlama tarihlerine göre zamanlanmalıdır. Döngü 27 ila 34 gün arasında değişiyorsa, yumurtlama genellikle 13 ila 20. günler arasında gerçekleşir. Bu nedenle, test 11. günde başlamalı ve yumurtlama belirtilene veya 20. güne kadar devam etmelidir. Beş günlük testle yumurtlamayı tespit etme şansı %80, 10 günlük testle ise %95'tir.

Yumurtlama belgelendikten sonra, o döngü sırasında teste devam etmek artık gerekli değildir. Bazen, yumurtlama belirli bir döngüde gerçekleşmeyebilir. Eğer yumurtlama iki veya daha fazla ardışık döngüde tespit edilmezse, bir yumurtlama sorunu mevcut olabilir.

Transvajinal Ultrason

Foliküler büyüme vajinal ultrason ile kolaylaıkl takip edilebilir. Yumurtlamadan önce, folikül ince duvarlıdır ve ultrasonda siyah renkli olarak görülen sıvı ile doludur. Folikülün içindeki yumurta geliştikçe, folikül boyut olarak artar. Yumurtlama genellikle folikül yaklaşık 18- 25 milimetre ölçüldüğünde gerçekleşir. Ultrason, cinsel ilişki veya aşılama (IUI) zamanlaması için yararlı olduğu gibi doğurganlık ilaçları reçete edildiğinde her folikülün hassas bir şekilde ölçülebilmesi ve izlenebilmesi yine vajinal ultrason ile yapılmalıdır

Hormon Seviyelerini Ölçmek İçin Kan Testleri

Kandaki yükselmiş progesteron seviyeleri genellikle yumurtlama ile ilişkilidir. Progesteronu ölçmek için bir kan testi, bir sonraki adet döneminin beklenen başlangıcından yaklaşık bir hafta önce yapılabilir. LH dalgalanması yumurtlamadan hemen önce gerçekleşir. Folikülün olgunlaştığı ve yumurtlamaya hazır olduğu zamanı tahmin etmek için kandaki veya idrardaki LH seviyeleri ölçülebilir.

Östrojen büyüyen folikül tarafından salgılanır ve yumurtlamadan önce hızla yükselir. Yumurtlama doğurganlık ilaçları ile başlatılıyorsa, foliküler büyümeyi belirlemek için sık sık östrojen seviyesi ölçümleri gerekebilir.

Bazal Vücut Sıcaklığı (BBT) Tablosu

Bazal vücut sıcaklığı çizelgesi, adet döngüsünün farklı evrelerinin süresini izlemeye yardımcı olur ve yumurtlamanın gerçekleşip gerçekleşmediğini ve ne zaman gerçekleştiğini belirlemeye yardımcı olabilir. Foliküler evrede vücut sıcaklığı nispeten düşüktür. Yumurtlama ile beraber Progesteron üretimi başladığında, minimum 0,5 derece vücut sıcaklık artışı görülür. Birkaç gün boyunca artan vücut sıcaklığı, yumurtlamanın gerçekleştiğini gösterir. BBT çizelgeleri yumurtlamanın ne zaman gerçekleşeceğini tahmin edemez; yalnızca yumurtlamanın gerçekleştiğini sonradan doğrular. Bazı kişiler BBT'leriyle birlikte servikal mukuslarındaki değişiklikleri de izler. Yumurtlama yaklaştıkça servikal mukus daha bol, ince, kaygan ve esnek hale gelir. Bu, en doğurgan günleri belirlemeye yardımcı olan ucuz ve doğal bir yoldur.

Yumurtlamanın gerçekleşip gerçekleşmediğini veya ne zaman gerçekleştiğini belirlemek stresli ve zaman alıcı gibi görünse de hamile kalmaya yönelik önemli bir adımdır. Hangi yumurtlama tespit yönteminin sizin için en iyi olduğuna doktorunuz rahatlıkla karar verecektir.